Ze względu na bogactwo flory i fauny tereny Nadleśnictwa Kolbuszowa objęte są na znacznej powierzchni wielkoobszarowymi formami ochrony przyrody. Są to dwa, utworzone w 1992 roku, Obszary Chronionego Krajobrazu: Sokołowsko-Wilczowolski oraz Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski. W 2007 roku został ustanowiony Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 „Puszcza Sandomierska". Całość lasów Nadleśnictwa została uznana za ochronne Zarządzeniem nr 81 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 21 maja 1997 roku.

Dla zachowania cennych ekosystemów w 1996 roku na terenie Nadleśnictwa ustanowiono 20 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 77,16 ha. Chronią one tereny zabagnione, nieużytki, wydmy śródlądowe porośnięte drzewostanami sosnowymi, także śródleśne łąki i pastwiska.

306 najstarszych drzew objęto ochroną jako pomniki przyrody - pojedyncze i grupowe. Najpotężniejszy, 350 letni  dąb szypułkowy, mający w obwodzie 535 cm, rośnie w miejscowości Świerczów, przy siedzibie Nadleśnictwa Kolbuszowa.

W kolbuszowskich lasach występuje wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, m. in. długosz królewski, czosnek siatkowaty, wawrzynek główkowy, kilka gatunków storczyków oraz zwierzęta : kruk, myszołów, bocian czarny, kraska, bielik,  gronostaj. W tutejszych lasach licznie bytują m.in. jelenie, sarny, dziki, zające i kuropatwy.