Do zasad proekologicznego modelu ochrony lasu należą:
- zasada trwałej i zrównoważonej gospodarki leśnej,
- holistyczne podejście do ochrony ekosystemów leśnych,
- objęcie systemową ochroną większych niż drzewostan układów przestrzennych (ekosystemów, fizjocenoz, itp.),
- wykrywanie i rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń oraz ich ograniczanie przez upowszechnianie biologicznych, biotechnicznych i hylotechnicznych metod ochrony lasu,
- wykorzystywanie wskaźników biologicznych do oceny zaburzeń w ekosystemach leśnych (np. SBO - średniej biomasy osobniczej biegaczowatych Carabidae, wskaźników monitoringu fitopatologicznego, indykatorów skażenia środowiska, itp.),
-      stosowanie technik i technologii bezpiecznych dla środowiska (Instrukcja Ochrony Lasu, Warszawa 2004)
 
Czynniki abiotyczne, powodujące szkody w drzewostanach to:
- wiatry (w niewielkim stopniu),
- wiosenne i jesienne podtopienia,
- opady śniegu – okiść,
- zanieczyszczenia powietrza przez pyły i gazy przemysłowe,
Czynniki biotyczne:
1. Choroby grzybowe:
- zgorzele i mączniak dębu (szkody w szkółkach leśnych),
 - osutki sosny (szkody  dotyczą w szczególności odnowień naturalnych),
- huby i opieńka ( zagrażają uprawom leśnym i drzewostanom młodszych klas wieku),
2. Szkodniki owadzie:
- szkodniki korzeni, są to przede wszystkim pędraki chrabąszczy, które zagrażają szkółkom leśnym,
- szkodniki upraw leśnych, między innymi: szeliniak sosnowiec,
- szkodniki liściożerne m.in.: brudnica mniszka, poproch cetyniak, boreczniki, osnuja gwiaździsta, stanowiące w przypadku masowego występowania bardzo duże zagrożenie dla lasu,
- szkodniki wtórne (cetyńce, drwalniki, przypłaszczek granatek), które żerują na drzewach już osłabionych przez inne czynniki.
 3. Szkody wyrządzane przez zwierzynę dotyczą szczególnie zgryzania, ogryzania pączków i młodych pędów w uprawach leśnych oraz spałowania  małych drzewek w młodnikach, powodujących osłabienie, deformację pędu głównego, a nawet zamierania sadzonek. Szkody te powoduje przede wszystkim zwierzyna płową (sarny, jelenie) , a w uprawach także myszowate   i  zające.

 Metodyka działań ograniczających szkodliwe oddziaływania czynników biotycznych  i abiotycznych jest bardzo szeroko rozwinięta. Są to działania:
- profilaktyczne związane z zapobieganiem pojawiania się określonych chorób, szkodników czy szkód abiotycznych,
- prognostyczne, które pozwalają przewidywać pojawienie się dużych ilości najgroźniejszych szkodników w roku następnym,
- zwalczanie szkodników i chorób, których nie można wyeliminować innymi metodami działania.
Zwalczanie szkodników i chorób odbywa się poprzez:
- przebudowę drzewostanów,
- usuwanie z upraw leśnych drzewek chorych i martwych,
- zabezpieczanie pni preparatami biologicznymi przeciw grzybom,
- wykładanie pułapek feromonowych  i biologicznych na owady ,
- wycinanie drzew opanowanych przez owady,
- ochronę gniazd ptaków i tworzenie im dogodnych warunków bytowania (wywieszanie  budek lęgowych),
- poprawę warunków bytowania zwierzyny w lesie oraz utrzymywanie jej liczebności na stałym poziomie (zagospodarowanie poletek łowieckich, realizacja rocznych planów łowieckich),
- zabezpieczanie upraw leśnych przed zgryzaniem poprzez stosowanie osłonek i smarowanie preparatami chemicznymi o działaniu odstraszającym,
- grodzenie powierzchni nowych odnowień (szczególnie gatunków liściastych),