Asset Publisher
ZASADY KORZYSTANIA Z OBIEKTÓW EDUKACYJNYCH NADLEŚNICTWA KOLBUSZOWA
CENTRUM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
CENTRUM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
Nadleśnictwo Kolbuszowa w swoim zakresie prowadzi szeroko rozumianą edukacją leśną.
Nadleśnictwo Kolbuszowa prowadzi edukację leśną, której celem jest promowanie wielofunkcyjnej i trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. Obserwowana w ostatnich latach silna presja społeczeństwa, ukierunkowana na wypoczynek czynny sprzyja prowadzeniu edukacji przyrodniczej. Za priorytetowe zadanie uznano w Nadleśnictwie Kolbuszowa szerzenie wiedzy leśnej i środowiskowej wśród dzieci i młodzieży. W związku z tym w 2013 roku poszerzyło swoją ofertę o nowo wybudowane Centrum Edukacji Ekologicznej. Główną jego atrakcją jest diorama, w której to znajduje się wiele zwierząt takich jak: jeleń, dzik, sowa, borsuk oraz rośliny i grzyby. Dodatkowo możemy posłuchać naturalnych odgłosów zwierząt. W Centrum Edukacji Ekologicznej znajduję się również sala wykładowa z eksponatami, wyposażona ona jest w rzutnik i tablicę interaktywną służąca do spotkań i lekcji z leśnikami. W skład centrum wchodzi również czytelnia z bogatym zbiorem książek o tematyce leśnej. To wszystko służy wzrostowi poziomu wiedzy i świadomości przyrodniczej społeczeństwa.
Tomasz Czyżewski
ZIELONA KLASA NA SZKÓŁCE
We wsi Świerczów na terenie szkółki leśnej powstała zielona klasa wraz z 0,5 km trasą spacerową. Znajduje się tak klasa, gdzie można prowadzić przyrodnicze lekcje od gołym niebem oraz liczne tablice dydaktyczne opisujące gatunki drzew leśnych, specyfikę prac szkółkarskich czy opisujące występujące w Nadleśnictwie gatunki roślin i zwierząt. Na szkółce zlokalizowane jest także zadaszenia z paleniskiem, gdzie odbywają się konkursy.
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA MORGI
Rozpoczyna się na skraju lasu we wsi Kamień przy leśniczówce, gdzie można zostawić auto. Cała trasa ma ponad 4 km, można ją przebyć pieszo albo na rowerze. Ścieżka prowadzi przez tereny leśne i wilgotne śródleśne łąki, wiosną można na nich zauważyć pięknie kwitnące storczyki.
Ma pięć przygotowanych przystanków dydaktycznych. Na początkowym przystanku zapoznajemy się z siecią obszarów chronionych Natura 2000. Drugi stoi obok obelisku upamiętniającego patrona myśliwych św. Huberta. Powstała w łowisku barona Getza w okresie międzywojennym i upamiętnia polowania na tym terenie.
Wędrując po lesie i odpoczywając na świeżym powietrzu, zobaczymy okazy ciekawych roślin. Niektóre z nich spotykamy coraz rzadziej, dlatego podlegają ochronie. Na takie zwraca uwagę kolejny przystanek. Rośliny leśne i łąkowe na tym terenie to komonica łąkowa, wawrzynek wilczełyko, czosnek niedźwiedzi, czworolist pospolity, czy przylaszczka pospolita. Do czwartego przystanku dochodzimy przy pałacu myśliwskim w Morgach. Budynek jest piętrową budowlą z wieżą. Obok, zabytkowa aleja, jaką zdobi ponad 200 wiekowych dębów szypułkowych. Są pomnikami przyrody.
Poruszając się dalej trasą dojdziemy do zielonej klasy - z zadaszeniem, tablicami i przygotowanym paleniskiem.
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA ŚWIERCZÓWKA
Pięciokilometrowa ścieżka powstała we wsi Świerczów, 7 km od Kolbuszowej.
Rozpoczyna się od zielonej klasy. Zaraz za wsią można się zatrzymać na leśnym parkingu w sąsiedztwie gospodarstwa agroturystycznego z małą stadniną koni. Atrakcją jest tu mini zoo z dzikami, strusiami, kozami, baranami i końmi. Na leśną przejażdżkę można stąd wyruszyć bryczką, w siodle lub na rowerze. Dalej ścieżka przebiega drogami polnymi i leśnymi. Kto nie chce przebyć całej, może skorzystać z krótszej o połowę trasy spacerowej.
Na jedenastu odpowiednio wyposażonych miejscach przystankowych, mamy okazję zobaczyć typowe elementy bogactwa puszczańskich lasów. Ścieżka pokazuje też formy ochrony przyrody, np. obszary chronionego krajobrazu.
Na trasie warto zwrócić szczególną uwagę na oczko wodne - przykład leśnej retencji, łąkę - użytek ekologiczny, stanowiska dokarmiania ptaków. Znajdziemy przykłady naturalnych i sztucznych odnowień lasu, zobaczymy także potężnego buka - pomnik przyrody, drzewo dziuplaste, mrowisko, dowiemy się o roli grzybów w życiu lasu.
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA MAZIARNIA
Przebiega wzdłuż brzegu zalewu o tej samej nazwie, we wsi Wilcza Wola. Wyznaczony szlak ma 3,5 km długości. W przygotowanym miejscu, turysta może sobie urządzić biwak, rozpalić ognisko, zagrać w siatkówkę, zatrzymać dłużej na letni odpoczynek nad wodą.
Oprócz walorów krajobrazowych i rekreacyjnych, ścieżka ma cel edukacyjny. Rozpoczyna pokaz szkód wyrządzanych w lesie przez ludzi. Dewastacja obiektów służących turystyce, obdzieranie kory z drzew, niszczenie okazów przyrody i upraw – to przykłady wandalizmu. Powodem strat w przyrodzie są też pożary, a często ich sprawcami są, niestety, ludzie.
Jeden z przystanków pokazuje działanie wiatru i wody, powodujące erozję i wyjałowienie gleby. Na innym - dowiemy się o procesach metabolicznych w żywych organizmach oraz warunkach bioróżnorodności. Nie byłyby one możliwe bez wody, a ta magazynowana jest przez lasy. Inną funkcją terenów leśnych jest dostarczanie surowców, głównie drewna.
Podstawowe prace leśników zobaczymy na jednym z ostatnich przystanków. Dowiemy się także o podziale leśnictwa i oznakowaniu terenu.
Ostatni etap ścieżki poprowadzono przez fragment Królewskiego Traktu Piastowskiego, jaki powstał w Puszczy Sandomierskiej w podczas panowania Kazimierza Wielkiego. Być może podczas łowów korzystał z tej drogi także Władysław Jagiełło, gromadząc zapasy mięsa na wojnę polsko-krzyżacką. Wiadomo, że bywali w tym rejonie Kazimierz Jagiellończyk i Stefan Batory. Dziś oczami wyobraźni możemy zobaczyć obraz polowań sprzed wielu lat, po jakim została pamiątka w postaci historycznego traktu.
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA DYMARKA
Powstała w gminie Cmolas, we wsi Poręby Dymarskie, na terenie leśnictwa o tej samej nazwie. W XVII i XVIII wieku wieś była znana z wytapiania rud żelaza. Stąd właśnie nazwa ścieżki, gdzie przed wiekami kwitł przemysł hutniczy. Na uwagę zasługuje także piękny drewniany kościół z XVII wieku.
Ścieżka składa się z trzech pętli o łącznej długości 25 km i krótkiej trasy spacerowej. Na przejście pieszo całej trasy potrzeba około 10 godzin, na rowerze można ją przebyć w 4. Zobaczymy na niej różnorodność przyrody leśnej, łąkowej i pól użytkowanych rolniczo, poznamy również ślady dawnego przemysłu. Mała pętla o nazwie Płazówka ma półtora kilometra długości. Dłuższa, o nazwie Królewskie Góry - około 8 kilometrów. Krótką trasę spacerową prowadzono między dawnymi wyrobiskami po rudach żelaza oraz pięknymi pomnikowymi dębami.
Przygotowano 11 punktów na których poznajemy życie lasu. Pierwszy ukazuje rolę wody dla organizmów żywych. Drugi przystanek – na pożarzysku - ostrzega przed pożarami lasu, które zabijają wszystkie żywe organizmy. Kolejne pokazują ptaki – sprzymierzeńców gospodarzy lasu, funkcję rekreacyjną lasu, surowce mineralne, występujące w tej okolicy jak iły, żwiry, piaski, torf oraz ich znaczenie gospodarcze. Następnie – procesy naturalnego odnowienia lasu i na uprawach sadzonych ludzką ręką. Dalej - mamy okazję zobaczyć najczęściej spotykane tropy zwierzyny. W naszej leśnej wędrówce przyjrzyjmy się piętrowej budowie lasu, w jakiej wyróżnia się warstwy drzew, krzewów i runa leśnego.
Na ostatnim przystanku poznajemy jedną z upraw pochodnych, powstałą z nasion najlepszych, wybranych drzew.
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA BIAŁÓWKA
W kompleksie leśnym we wsi Nowa Wieś, powstała w 2000 roku ścieżka „Białkówka". Dojechać do niej można z Kolbuszowej około 5 km w kierunku Niwisk. Niecały kilometr za Nową Wsią na gości czeka parking. Przy nim, na tablicy znajdziemy plan przejścia z jedenastoma przystankami.
Trasa prowadzi przez miejsca atrakcyjne pod względem przyrodniczym. Można przebyć całą - czterokilometrową, bądź krótszy wariant - półtora kilometra na piechotę lub rowerem. Po drodze mijamy naturalne odnowienia lasu, gdzie rośnie młode pokolenie dębu szypułkowego. W kolejnym punkcie poznajemy metody zabezpieczania sadzonek przed zgryzaniem przez zwierzęta leśne. Dalej – dowiadujemy się o znaczeniu leśnych oczek wodnych. Zbiornik utworzony w zagłębieniu po eksploatacji torfu wzbogaca miejscową różnorodność flory i fauny. W dalszej wędrówce uczymy się rozpoznawać gatunki drzew i krzewów, w tym chronionych.
Dochodząc do następnego przystanku, poznajemy prace hodowlane służące odnowieniu lasu, jak: zakładanie upraw i odnowień, koszenie traw, usuwanie z młodnika drzewek utrudniających wzrastanie gatunków lasotwórczych, na końcu trzebieże, czyli selekcję słabych osobników.
Wiedzę o lesie wzbogaca poznanie rodzajów siedlisk, czyli optymalnych warunków wzrostu i rozwoju jakich wymagają drzewa . Przystanek pokazujący typy siedliskowe lasu urządzono w miejscu, gdzie znajduje się bór mieszany świeży. Rosną tu buki i sosny, a dalej inny typ lasu – ols, z charakterystycznym gatunkiem jakim jest olcha czarna.
Troskę o leśną faunę poznajemy na kolejnym przystanku. Utrzymanie pożądanej ilości pożytecznych gatunków owadożernych zapobiega rozmnażaniu się szkodników leśnych. Widzimy więc mrowisko ogrodzone przed dzikami. Jest też gniazdo lęgowe i schron dla nietoperzy – w tym miejscu ustawione tylko na pokaz.
Ostatni punkt pomaga poznać znaczenie światła i cienia - czynników środowiskowych, zapewniających powodzenie prac hodowlanych i kondycję drzewostanów. Regulując oświetlenie roślinności, leśnicy ułatwiają wzrost poszczególnych gatunków drzew.